"Hayat sağlık ile başlar, sevdiklerinizle devam eder."
KOAH; Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Genellikle hava yollarını tıkayan maddeler ve sigara kullanımının sebep olduğu KOAH, akciğer solunum yollarının daralması sonrası meydana geliyor ve nefes darlığına yol açıyor. Erken teşhis ve düzenli takip hastalığın seyri açısından oldukça önem arz ediyor.
İçindekiler
KOAH Nedir?
KOAH; akciğer solunum yollarının daralması veya deforme olmasına sebep olan mikropsuz bir iltihabi kronik hastalıktır. KOAH’nın büyük oranda geri dönüşü bulunmamaktadır fakat alınan önlemler ve tedaviler sonucu kısmi bir şekilde düzelme sağlanabilmektedir.
KOAH Gelişimine Neler Yol Açar?
KOAH için en büyük risk faktörü sigara içmektir. Nargile, pipo, puro gibi tütün tüketiminin diğer yolları da hastalık için risk faktörüdür. Sigaraya maruz kalmak, pasif içici konumunda bulunmak da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır.
Ev ve iş ortamındaki tozlar, kimyasal maddeler ve iyi havalandırılmayan evlerde yemek pişirme ve organik yakıt kullanımı da (odun, kömür, tezek vb) KOAH’nın kanıtlanmış nedenleri arasındadır.
Dünya sağlık örgütü; organik yakıt dumanına maruz kalarak oluşan kronik obstrüktif akciğer hastalığı sonucunda her yıl 400.000 kişinin öldüğünü tahmin etmektedir.
KOAH Belirtileri Nelerdir?
Öksürük ve balgam belirtileriyle başlayan KOAH, ilerleyen dönemlerde giderek şiddetlenen nefes darlığı ile kendini göstermektedir. Hastaların günlük yaşamlarında zorlanmalarına yol açan nefes darlığı; çok ileri aşamalarda kalbi de etkilemektedir. Bu durum sonucu ciddi derecede nefes açlığı, kalp yetmezliği, ayaklarda morarma ve şişlik ortaya çıkabilmektedir.
KOAH Tanısı Nasıl Konulur?
KOAH gelişimine yol açan durumlara maruz kalan kişiler ve balgam, öksürük, nefes darlığı olan hastalarda KOAH düşünülmelidir. Solunum fonksiyon testleri yapılarak tanı doğrulanmalıdır. Solunum fonksiyon testleri tanı sonrası hastalığın şiddeti ve seyri takibinde de kullanılmaktadır. Test sonrası KOAH hastalığının şiddeti 4 şekilde belirlenmektedir.
Hafif KOAH
Yoğun tempoda çalıştıktan sonra ya da merdiven çıktıktan sonra nefes darlığı görülebilir. Öksürüğünüz çok fazla olabilir ve bazen balgam çıkarırsınız.
Orta KOAH
Ağır bir iş ya da günlük işlerinizi yaparken zorlanabilir, nefes darlığı ile karşılaşabilirsiniz. Gece uykunuzu bölmese de basit günlük işlerinizi yaparken zorlanacağınız KOAH evresidir.
Ağır KOAH
Gündüz ve gece nefesiniz daralır, gece nefes darlığından dolayı uykunuz bölünebilir. Çok çabuk yorulursunuz, merdiven çıkmakta aşırı zorluk çekebilirsiniz.
Çok Ağır KOAH
Hastalığın bu evresinde ise nefes almak oldukça güçleşir, evinizde yürümekte zorlanırsınız. Dokulara gerekli miktarda oksijen iletilmemesi sonucu bazı organlarda rahatsızlıklar meydana gelmeye başlar. Kalp yetmezliği gelişebilir ve hasta hayatını oksijen desteği olmadan sürdüremeyecek hale gelebilir.
KOAH Nasıl Tedavi Edilir?
KOAH tedavisi için uygulanacak ilk adım eğer kullanılıyorsa sigarayı bırakmak olacaktır. Koah tedavisi stabil olarak, semptomlar için bronkodilatörlerin kullanımını ve yılda bir ya da iki kez grip aşısı yapılmasını içermektedir. Hava kirliliği bulunan ortamlardan uzaklaşıp, sigarayı bırakıp, bronşlardaki tıkanıklık şiddetini azaltacak girişimlerde bulunmak kişinin nefes darlığı şikayetini büyük oranda azaltacaktır.
KOAH Tedavisi İçin Siz Neler Yapabilirsiniz?
- Sigarayı kesinlikle bırakın. Akciğerlerinize yardım etmek için yapacağınız en önemli adım budur.
- İlaçlarınızı doktorunuzun söylediği şekilde kullanın ve düzenli olarak doktorunuzla görüşün.
- Konuşmada güçlük, yürümede güçlük, kalp atışlarınızda düzensizlik gibi nefes darlığı çektiğiniz durumlarda hemen hastane ya da doktorunuz ile görüşün.
- Evinizin havasını temiz tutun, nefes darlığına sebep olabilecek duman ve buhardan uzak durun.
- Solunum egzersizleri öğrenerek vücudunuzu dinç tutun. Düzenli olarak yürüyüş yapmak, kol ve bacak kaslarınızı güçlendirmek daha kolay hareket etmenizi sağlayacaktır.
- Sağlıklı gıdalar yiyin. Sağlıklı bir kiloda olmak ve sağlıklı gıdalar tüketmek KOAH belirtilerini azaltmada yardımcı olacaktır.
- Evde hayatı mümkün olduğunca kolaylaştırın. Evde ihtiyaç duyabileceğiniz şeyleri kolayca ulaşabileceğiniz tek bir yere koyun. Nefes alabileceğiniz bol elbiseler giyin. Eşyalarınızı taşımak için başkalarından yardım isteyin.
