"Hayat sağlık ile başlar, sevdiklerinizle devam eder."
Solunum yetmezliği solunum yolları hastalıklarının başında gelir. Temel mantığı; solunum sisteminde bir hasar oluşumu sonrası vücudun yeterli miktarda oksijen ve karbondioksit değişimi yapamamasıdır. Akciğer solunum sisteminin en önemli organları arasındadır. Solunum sisteminin düzgün çalışmamasında ve vücudun gereken miktarda oksijen olmamasına engel olan nedenler arasında akciğerde yaşanan bir sorun olabilir.
İki çeşit solunum yetmezliği bulunmaktadır:
Tip I (Hipoksemik) Solunum Yetmezliği: kan dolaşımındaki oksijen yetmezliğini ifade eder.
Tip II (Hiperkapnik) Solunum Yetmezliği: kan dolaşımındaki karbondioksit fazlalığı nedeniyle ortaya çıkar.
Bu iki çeşitin birlikte görüldüğü durumlar da olabilmektedir. Her iki çeşit de önemli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Solunum Yetmezliği Nedenleri
Hipoksemik solunum yetmezliğine neden olan durumlar genellikle aşağıdaki gibidir:
- Koronavirüs
- Obezite
- Akciğer ödemi
- KOAH, astım, zaatüre gibi akciğer hastalıkları
Hiperkapnik solunum yetmezliğine neden olan durumlar ise aşağıdaki gibidir:
- KOAH ve ciddi astım gibi akciğer hastalıkları
- Beyin ve omurilik hasarları
- Zehirlenmeler
- Bazı kas hastalıkları
- Akciğer ödemi
Solunum Yetmezliği Belirtileri
- Nefes darlığı
- Hızlı kalp atışı
- Öksürük ya da hırıltı
- Siyanoz (ağız, göz ve tırnak çevresinde cildin mavimsi bir renge bürünmesi)
- Şiddetli baş ağrıları
- Hızlı nefes alıp verme
- Kafa karışıklığı ve duygu durum bozuklukları
- Yüksek tansiyon
- Baş ağrısı
- Kas seğirmesi
- Uyku ve uyuşukluk hali
- Düzensiz kalp atışı (aritmi)
- Bayılma
- Nöbet
- Panik Atak
Solunum Yetmezliği Tedavisi
Solunum yetmezliği tedavi yöntemleri genellikle solunum yetmezliğine sebep olan nedenin ortadan kaldırılmasıyla mümkündür. İlk olarak sigara veya tütün ürünleri kullanan kişilerin bu alışkanlıkları terk ederek harekete geçmesi gerekir.
Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
Oksijen tedavisi
Oksijen seviyeleri düşük olan kişiler, taşınabilir ya da ev tipi oksijen tedavisi uygulayabilecekleri cihazlara gerek duyabilirler.
Hava yolu tıkanıklığı için kullanılan ilaçlar
Genelde fısfıs sprey formunda olan ilaçlar solunumu kolaylaştırmak için hava yollarının açılmasına yardımcı olabilir. Bu tür ilaçlara bronkodilatör adı verilmektedir.
Non-invazif ventilasyon
Hasta yüzüne bir maske takılır ve solunum hareketini gereken şekilde yapması sağlanır.
Mekanik ventilasyon
Bu tedavi yönteminde hastaya entübasyon tüpü veya trakeostomi tüpü takılmaktadır. Entübasyon tüpü ağız yoluyla akciğer hava borularına yerleştirilerek takılır. Trakeostomi ise gırtlakta cerrahi bir işlem yapılarak delik açılması ve buraya tüp yerleştirilmesi şeklinde uygulanır. Bu iki yöntem hastanın solunum fonksiyonunun düzelmesinde etkili olur.
Solunum yetmezliği tedavisinde hastalık seviyesi ve hastanın genel durumu ile ilişkili olan tedavi süreci, uzman hekim tarafından verilen önerilere uyulması ve düzenli tetkiklerin yapılmasını gerektirir. Sigara kullanımı gibi zararlı alışkanlıklar mutlaka sonuçlandırılmalıdır. Tedavi sürecinde hekim, hastaya hafif egzersiz ve spor programları da yazabilir. Bu sayede akciğerlerin daha iyi çalışması ve tedavinin etkisinin artması sağlanabilir.
