Bilevel positive airway pressure kelimelerinin baş harflerinden oluşan BPAP iki kademeli sürekli pozitif solunum yolu basıncı anlamına gelmektedir.
BPAP cihazları, KOAH ve akciğer kanseri gibi kronik solunum hastalıklarının yanı sıra pandemi döneminde COVID-19 gibi solunumu etkileyen hastalıklarda da kullanılmaktadır. Uyku apnesi tedavisinde kullanılan CPAP veya AUTOCPAP (tek seviyeli pozitif solunum yolu basıncı üreten cihazlar) cihazlarına uyum sağlayamayan kişilere de uygulanmaktadır. BPAP cihazlar diğer adıyla Bilevel CPAP olarak da bilinmektedir. Bu cihazlarda genel olarak maske ile kullanım sağlanmaktadır.
BPAP cihazları kişi nefes alıp verirken farklı basınçlar uygulamaktadır. IPAP kullanıcı nefes alırken, EPAP ise nefes verirken cihazın uyguladığı basınç değerleridir. Burada EPAP değeri IPAP değerinden küçük olmalıdır. Bu sayede solunum yolunda basınç farkı oluşur ve solunum hastalıklarının tedavisinde oluşan bu basınç farkından faydalanılır. BPAP, BPAP ST, BPAP ST AVAPS, AUTOBPAP ve ASV cihazları BPAP kategorisinde yer almaktadır.
Maske yoluyla uygulanan BPAP cihazları genellikle, akut ve kronik solunum yetmezliği, pnömi, astım ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi hastalıkların tedavileri için kullanılmaktadır. Maske uygulamasına non-invaziv adı verilmektedir. BPAP aslında bir solunum modunu ifade etmektedir. Sadece bir cihaz çeşidi olarak algılanmamalıdır. BPAP dışında farklı solunum modunu ihtiva etmeyen cihazlara BPAP cihazı denilmektedir.
BPAP cihazı tedavisinde birkaç önemli husus rol oynamaktadır. Bunlardan en önemlisi, bazı hastaların sürekli uygulanan yüksek basınca uyum sağlayamamasıdır. CPAP cihazlarıyla tek seviyeli şekilde 12 cmH2O ve üzeri basınç uygulandığında bazı hastalar rahat nefes alamamaktadır. Dolayısıyla CPAP veya AUTOCPAP yerine BPAP cihazları tercih edilmektedir.
Bir diğer husus ise yüksek basınç nedeniyle sadece nefes alırken değil nefes verirken de hastanın sorun yaşamasıdır. Bu duruma ekspirasyon zorluğu adı verilmektedir. Diğer bir husus ise KOAH gibi solunum yollarını tıkayıcı nitelikte olan akciğer hastalıklarıdır. Bu durumlarda nefes alırken ve verirken farklı basınç uygulamasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Bazı uyku apnesi hastaları aynı zamanda KOAH tedavisi de görmektedir. Bu tarz durumlarda CPAP ya da AUTOCPAP yerine BPAP cihazları tercih edilmektedir. Hasta aynı zamanda oksijen yetersizliği de yaşıyorsa BPAP cihazlarının yanında oksijen konsantratörü kullanımı da gerekebilir. Bu tip cihazlar ve aksesuarlar uzman hekim tavsiyesiyle kullanılması gereken medikal ürünlerdir. Uzman doktor dışı öneriler ile bu tarz cihazların kullanılması insan sağlığı için riskler oluşturabilmektedir.
BPAP cihazlarının 5 çeşidi bulunmaktadır;
Cihazlar çalışma yöntemi açısından benzer olsa da solunumsal parametreler açısından farklılıklar içermektedir. BPAP cihazlarının tümünde iki seviyeli sürekli pozitif solunum basıncı üretilmektedir. Buradaki iki seviye IPAP, (Inspiratory positive airway pressure) İnspiratuar solunum basıncını ve EPAP, (expiratory positive airway pressure) ekspiratuar solunum yolu basıncını ifade etmektedir.
BPAP ST cihazlarında IPAP ve EPAP’a ek olarak rate ve I/E parametleri bulunmaktadır. Rate parametresinin diğer adı ise frekanstır. Bir dakika içerisindeki solunum sayısını ifade etmektedir. I/E parametresi ise nefes alma süresinin nefes verme süresine oranı olarak açıklanabilmektedir. BPAP ST cihazı hastaların solunumunu daha kontrol altında tutabilmesini sağlamaktadır.
Bazı hastalarda solunum esnasında ihtiyaç duyulan hava hacmi yüksek olabilir. Bu duruma genellikle yatış pozisyonu, obezite, uyku evresi gibi rahatsızlıklar sebep olmaktadır. Bu tarz durumlarda hacimsel olarak solunum desteği sağlamak için BPAP ST AVAPS cihazları kullanılmaktadır. Bu cihazlar basıncı düzenleyerek hastaya hedeflenen hacimde hava vermektedir. BPAP ST cihazına ek olarak volume yani hacim parametresi bulunmaktadır.
BPAP veya BPAP ST kullanma ihtiyacı duyan fakat yüksek basınçlara uyum sağlayamayan hastalarda ise AUTOBPAP kullanılmaktadır.
BPAP cihazları değişen basınç ihtiyacını karşılamalıdır. Gereksiz yere uygulanan yüksek basınç hastalarda daha fazla apneye sebebiyet vermektedir. Dolayısıyla hastanın ihtiyaç duyduğu basınç cihazlar tarafından en alt seviye ile uygulanmalıdır. Bunu sağlayabilen cihaz türlerine ise ASV (adaptif servo ventilasyon) cihazları denilmektedir.
Elmaslar Medikal’in sunmuş olduğu CPAP ve BPAP cihazı çeşitlerine buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
BPAP tedavisine hastanın uyumu için en önemli faktörlerden biri de maske çeşididir. Tedavide kullanılan maskenin boyutu, tasarımı, kullanılan malzeme çeşidi gibi özellikleri süreci olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir.
Elmaslar Medikal’in sunmuş olduğu maske çeşitlerine ise buraya tıklayarak erişebilirsiniz.